Ο Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός θα πρέπει να γίνει θεσμός και να μην καταλήξει ευχολόγιο, υπογραμμίζει ο Ελληνικός Σύνδεσμος Μικρών Υδροηλεκτρικών Έργων (ΕΣΜΥΕ) σε ανακοίνωσή του που αφορά στη συμμετοχή του στη Δημόσια Διαβούλευση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) για τον Εθνικό Σχεδιασμό για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Αναλυτικά, ο ΕΣΜΥΕ αναφέρει:
«Κατά αρχήν χαιρετίζουμε την προσπάθεια που έχει γίνει μετά από την προφανώς πολύ επίπονη εργασία που επιτελέστηκε από τους συνεργάτες και τα στελέχη του Υπουργείου. Το κείμενο που παρουσιάστηκε αποτελεί σαφώς μια βάση για την κατάρτιση του τελικού κειμένου που θα υποβληθεί προς έγκριση.
Οι πρώτες διαπιστώσεις από την ανάγνωση του ΕΣΕΚ και λαμβάνοντας υπόψη ότι απουσιάζουν από αυτό τα αναλυτικά στοιχεία στα οποία βασίστηκε η εκπόνησή του, είναι:
• Οι στόχοι που τίθενται για το 2030 πρέπει να είναι περισσότερο φιλόδοξοι. Οι ποσοτικές παραδοχές που έχουν ληφθεί υπόψη (π.χ. εθνική κατανάλωση του 2030) θεωρούμε ότι είναι υποεκτιμημένες και για το λόγο αυτό εκτιμούμε ότι το ποσοστό των ΑΠΕ στην Ακαθάριστη Τελική Κατανάλωση Ενέργειας και στην Ακαθάριστη Τελική Κατανάλωση Ηλεκτρικής Ενέργειας πρέπει να αυξηθεί.
• Απουσιάζουν οι ποσοτικοί στόχοι για το 2050 με τους στόχους που τίθενται για το 2040 να φαίνεται ότι δεν είναι επαρκείς για την σχεδόν 100% διείσδυση στην ακαθάριστη τελική ηλεκτρική κατανάλωση το 2050. Αυτό σημαίνει ότι το σενάριο μετά το 2030 θα πρέπει να συμπεριλάβει πρόσθετα μέτρα πολιτικής, διαπίστωση που πρέπει να ληφθεί υπόψη σήμερα με την λήψη μέτρων για την ποσοτική αύξηση των προβλεπόμενων στο ΕΣΕΚ νέων εγκαταστάσεων ΑΠΕ.
• Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός πρέπει να γίνει θεσμός, με δεσμεύσεις και οργάνωση για την υποστήριξη και κινητοποίηση της κοινωνίας και της διοίκησης όσον αφορά τα ενεργειακά θέματα και την κλιματική αλλαγή. Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός να μην καταλήξει να γίνει ένα ευχολόγιο και κάτι που μας επιβάλλεται από την Ε.Ε. και τους διεθνείς οργανισμούς, αλλά να είναι ένα σημαντικό εργαλείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας.
• Με δεδομένο ότι στην χώρα δεν υπάρχει παράδοση σχεδιασμού, ανάλογης κουλτούρας και δεσμεύσεων της Πολιτείας και της κοινωνίας των πολιτών θα πρέπει να τεθούν σαφείς ενδιάμεσοι ρεαλιστικοί ποσοτικοί στόχοι (τουλάχιστον ανά διετία) και παράλληλα να δημιουργηθεί μηχανισμός περιφρούρησης, προώθησης και διόρθωσής τους. Ο μηχανισμός θα πρέπει να έχει θεσμικό ρόλο και η πολιτική του να είναι η απαρέγκλιτη εφαρμογή του ΕΣΕΚ ανεξάρτητα από τις αλλαγές στην πολιτική και τις εναλλαγές των κομμάτων – για να υπάρχει συνέχεια και αποτέλεσμα στην εφαρμογη του. Θα πρέπει να δημιουργηθεί ένας ικανός διοικητικός μηχανισμός που θα οργανώνει και να υποστηρίζει τον σημαντικό αυτό θεσμό.
• Η εφαρμογή του ΕΣΕΚ θα πρέπει να γίνει μέσω κατοχυρωμένου θεσμικού μηχανισμού, λόγω του υπερεπείγοντος της κλιματικής αλλαγής αλλά και της ανάγκης αύξησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας. Ο μηχανισμός πρέπει σε τακτά χρονικά διαστήματα να αξιολογεί τα πεπραγμένα, να σχεδιάζει για το επόμενο χρονικό διάστημα και να θέτει στόχους, αναθέτοντας έργο και ελέγχοντας θεσμικούς παράγοντες αλλά και όλους τους σχετικούς εμπλεκόμενους συμμετέχοντες. Να αξιολογεί κάθε προηγούμενη φάση και να τηρεί δεσμεύσεις για το επόμενο χρονικό διάστημα λαμβάνοντας υπόψη τα εμπόδια και τα θέματα που θα προκύπτουν την επόμενη περίοδο. Ο ΕΣΕΚ και ο μηχανισμός παρακολούθησης να ενταχθεί σε ένα μακροχρόνιο στρατηγικό σχεδιασμό της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας με θεσμικό ρόλο και σε συνεργασία με όλους τους φορείς που εμπλέκονται στον τομέα της ενέργειας και της κλιματικής αλλαγής με δεσμευτικό χαρακτήρα όσον αφορά τους κάθε φορά τιθέμενους στόχους και με την υποχρέωση να βρίσκει λύσεις για όλα τα θέματα που καθυστερούν την επίτευξη των στόχων.
• Για την επιτυχή εφαρμογή του ΕΣΕΚ απαιτούνται συνεχόμενες δράσεις ενημέρωσης του κοινού καθώς και συνεχής επιμόρφωση και εκπαίδευση της εμπλεκόμενης διοίκησης για τα οφέλη από την εφαρμογή των στόχων του εθνικού ενεργειακού σχεδιασμού.
• Ο ΕΣΕΚ θα πρέπει να λάβει υπόψη και να προωθήσει ενέργειες για τον εκσυγχρονισμό του ενεργειακού συστήματος της χώρας, τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης και την ενίσχυση της ασφάλειας του εφοδιασμού με την αξιοποίηση εγχώριων πηγών όπως οι ΑΠΕ, την διαφοροποίηση του αναπτυξιακού μοντέλου συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της εγχώριας προστιθέμενής αξίας μέσω προώθησης συγκεκριμένων τεχνολογιών με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (όπως τα ΜΥΗΕ) με απώτερο στόχο την μείωση του κόστους ενέργειας προς όφελος της οικονομίας και των καταναλωτών.
• Ο ΕΣΕΚ θα πρέπει να θέσει εφικτούς στόχους για την συμμετοχή των Ενεργειακών Κοινοτήτων στο ενεργειακό μίγμα και να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες βελτίωσης και διόρθωσης του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας έτσι ώστε να προωθηθεί ο πολυσυμμετοχικός χαρακτήρας και η ιδιωτική πρωτοβουλία μικρομεσαίων επενδυτών.
• Η επίτευξη των στόχων που θέτει το ΕΣΕΚ καθιστούν επιτακτική την άμεση αναδιάρθρωση & αναμόρφωση του αδειοδοτικού πλαισίου με βάση τα νέα δεδομένα της αγοράς καθώς και την άμεση βελτίωση και απλοποίησή του, ειδικά σε περιπτώσεις τεχνολογιών όπως τα ΜΥΗΕ τα οποία εκτίθενται σε πολυετείς αδειοδοτικές διαδικασίες και η ύπαρξη ενός ξεκάθαρου πλαισίου με συνέχεια είναι απαραίτητη, ώστε να επιτευχθούν τα προβλεπόμενα μεγέθη συμμετοχής από αυτές τις τεχνολογίες.
• Η σημαντική αύξηση της διείσδυσης των ΑΠΕ απαιτεί τον σχεδιασμό και την δημιουργία μηχανισμών αποθήκευσης (π.χ. αντλιοταμίευση, μπαταρίες, κλπ) έτσι ώστε να αυξηθεί η ευελιξία των σταθμών παραγωγής και η επάρκεια ισχύος αλλά και παράλληλα να ελαχιστοποιηθούν οι περικοπές ανανεώσιμης παραγωγής.
• Ο ΕΣΕΚ θα πρέπει να συμπεριλάβει διαχρονικά μέτρα για την διατήρηση της λειτουργίας των παλιών εγκαταστάσεων ΑΠΕ με το μικρότερο δυνατό κόστος. Αν δεν διατηρήσουμε σε ισχύ τα MW των παλιότερων εγκαταστάσεων, οποιαδήποτε πρόβλεψη για την επίτευξη στόχων είναι επισφαλής.
• Είναι πολύ σημαντικό να καταστούν κοινωνοί και αρωγοί του ΕΣΕΚ όλοι οι εμπλεκόμενοι στην εφαρμογή του ενεργειακού σχεδιασμού φορείς – κρατικοί και ιδιωτικοί (διαχειριστές των δικτύων, αδειοδοτούσες υπηρεσίες, δικαστική εξουσία, τράπεζες, επενδυτές, τοπική κοινωνία), ο ρόλος των οποίων πρέπει να είναι ξεκάθαρος.
• Στα πλαίσια αυτά ο Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός θα πρέπει να δίνει σαφής κατευθύνσεις σε όλο το εμπλεκόμενο ενεργειακό, θεσμικό και διοικητικό σύστημα για το περιβάλλον και την ενέργεια (ΥΠΕΚΑ – ΡΑΕ – ΑΔΜΗΕ – ΔΕΔΔΗΕ – Περιβάλλον και αντίστοιχες Περιφεριακές Διοικητικές δομές αυτών).
• Ειδικά στην περίπτωση του χωροταξικού σχεδιασμού, δεν πρέπει να κάνουμε βήματα πίσω με την διαμόρφωση ενός νέου, ανίσχυρου να εφαρμοστεί χωροταξικού πλαισίου που θα είναι έρμαιο μικροπολιτικών και τοπικών συμφερόντων, οι οποίες θα καθορίζουν με τοπικιστικά και μικροπολιτικά κριτήρια όλο και μεγαλύτερες περιοχές αποκλεισμού, εγκαθιδρύοντας εκ νέου το κίνημα «όχι στην δική μου αυλή».
• Τεράστιο θέμα αποτελεί η αναμόρφωση και ο επανασχεδιασμός του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας (και ιδιαίτερα του δικτύου ΜΤ) έτσι να καταστεί δυνατή η εγκατάσταση των προβλεπόμενων μονάδων ΑΠΕ και να εξαλειφθούν υφιστάμενα προβλήματα έλλειψης δυνατότητας απορρόφησης ισχύος νέων μονάδων (κυρίως μικρών και αποκεντρωμένων), καθυστερήσεων και ανεφάρμοστων λύσεων σύνδεσης. Είναι σαφές ότι το υφιστάμενο σύστημα των δικτύων δεν είναι ικανό να υποστηρίξει την ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ την επόμενη δεκαετία και επομένως είναι απολύτως απαραίτητο να καθοριστούν οι άμεσες ενέργειες που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να μην καταστεί ο συγκεκριμένος παράγοντας ως ο πλέον ανασταλτικός για την προβλεπόμενη σημαντική αύξηση τη επέκτασης των ΑΠΕ σε χωρικό και σε οικονομικό επίπεδο.
• Συγκεκριμένη στρατηγική επίσης πρέπει να καταστρωθεί για την υιοθέτηση των έξυπνων δικτύων (4η Βιομηχανική επανάσταση) στο ενεργειακό σύστημα της χώρας με συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα υλοποίησης.
Ο εθνικός ενεργειακός σχεδιασμός πρέπει να ενταχθεί σε μια μακροχρόνια αναπτυξιακή προοπτική για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας λαμβάνοντας υπόψη τις τεχνολογικές, οικολογικές και άλλες εξελίξεις και στις ενέργειες που γίνονται σε Ευρωπαϊκό και Παγκόσμιο επίπεδο για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής».
Πηγή: www.energia.gr
